Micro Teaching

Skill of Stimulus Variation

Meaning

Stimulus variation is a teaching skill that involves changing teaching methods, materials, and stimuli to maintain students' attention, interest, and engagement. It helps in breaking monotony and making learning more effective and enjoyable. 

Stimulus Variation is a teaching skill where a teacher uses deliberate changes in their behavior, actions, or presentation style to sustain students’ attention and enhance learning.

It prevents monotony in the classroom by introducing variety in teaching methods, gestures, voice, and activities.

Definition of Stimulus Variation

Stimulus variation refers to the deliberate change in teaching stimuli (such as voice, gestures, teaching aids, and interaction patterns) to capture and sustain students' attention and interest during a lesson.

Purpose/Objectives:

1. **Maintains Attention**: To maintain students’ attention and interest throughout the lesson.

2. **Enhances Understanding**: To make abstract or complex concepts engaging and understandable.

3. **Encourages Participation**: To stimulate curiosity and active participation.

4. **Caters to Diverse Learners**: Addresses the needs of students with different learning styles  (visual, auditory, kinesthetic).

5.To avoid boredom and fatigue in the classroom.

Components of Stimulus Variation**

The skill of stimulus variation consists of the following components:

1. **Movement**

- **Definition**: The teacher moves judiciously, according to situations around the classroom to engage students and maintain their attention.

- **Purpose**: Reduces physical and mental fatigue, creates a dynamic learning environment.

- **Example**: Walking towards students while explaining a concept or moving to the board to write key points.

2. **Gestures**

- **Definition**: Use of facial expressions, eye, head, hand movements, and body language to emphasize points.

- **Purpose**: Makes explanations more expressive and engaging.

- **Example**: Using hand gestures to show the size of an object or facial expressions to convey emotions.

3. **Change in Voice**

- **Definition**: Varying pitch, tone, volume, and speed of speech to emphasize key points.

- **Purpose**: Keeps students attentive and highlights important information.

- **Example**: Speaking softly to create suspense or raising the voice to emphasize a critical point.

4. **Change in Interaction Style**

- **Definition**: Shifting between teacher-student, student-student, and group interactions.

- **Purpose**: Encourages active participation and collaboration.

- **Example**: Switching from a lecture to a group discussion or a question-answer session.

5. **Use of Teaching Aids**

- **Definition**: Incorporating visual, auditory, and tactile aids like charts, models, videos, and real objects.

- **Purpose**: Appeals to different learning styles and makes lessons more concrete.

- **Example**: Using a globe to teach geography or a video to explain a scientific process.

 6. **Pausing**

- **Definition**: Deliberately stopping at key moments during the lesson.

- **Purpose**: Allows students to process information and creates suspense.

- **Example**: Pausing after asking a thought-provoking question.

7. **Focusing**

- **Definition**: Drawing students' attention to specific points using verbal or non-verbal cues.

- **Purpose**: Highlights important information and ensures clarity.

- **Example**: Pointing to a diagram on the board or saying, "Pay attention to this."

8. **aural-visual switching*

- **Definition**: Shifting between auditory, visual, and kinesthetic modes of teaching.

- **Purpose**: Engages different senses and enhances understanding.

- **Example**: Starting with a verbal explanation, showing a diagram, and then having students perform a hands-on activity.

9. Physical participation of students

**Examples of Stimulus Variation in the Classroom**

1. **Movement and Gestures**: The teacher walks to the back of the class while explaining and uses hand gestures to describe the water cycle.

2. **Change in Voice**: The teacher lowers their voice to create suspense while telling a story and raises it to emphasize the climax.

3. **Use of Teaching Aids**: The teacher uses a PowerPoint presentation, followed by a physical model, to explain the structure of the heart.

4. **Change in Interaction Style**: The teacher switches from a lecture to a group activity where students discuss and present their ideas.

5. **Pausing and Focusing**: The teacher pauses after writing a key point on the board and says, "This is very important for the exam."

**Benefits of Stimulus Variation**

1. **Increases Engagement**: Keeps students interested and motivated.

2. **Improves Retention**: Helps students remember concepts better.

3. **Encourages Active Learning**: Promotes participation and interaction.

4. **Addresses Diversity**: Caters to the needs of all types of learners.

**Conclusion**

The skill of stimulus variation is essential for effective teaching. By incorporating its components, teachers can create a dynamic and engaging learning environment that caters to the diverse needs of students. For B.Ed students, mastering this skill is crucial for becoming effective and innovative educators.

 **ಉದ್ದೀಪಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಕೌಶಲ್ಯ (Skill of Stimulus Variation)**  

ಉದ್ದೀಪಕ ಬದಲಾವಣೆ ಎನ್ನುವುದು ಶಿಕ್ಷಕರು ತಮ್ಮ ಬೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ವಿಧಾನಗಳು, ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜನಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಗಮನ, ಆಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೌಶಲ್ಯ. ಇದು ಏಕತಾನತೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ, ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮತ್ತು ಆನಂದದಾಯಕವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.  

**ಉದ್ದೀಪಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಅರ್ಥ**  

ಉತ್ತೇಜನ ಬದಲಾವಣೆ ಎಂದರೆ ಬೋಧನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರು ತಮ್ಮ ಧ್ವನಿ, ಸನ್ನೆಗಳು, ಬೋಧನಾ ಸಾಧನಗಳು ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದು. ಇದರ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಗಮನ ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

**ಉದ್ದೀಪಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು**  

1. **ಗಮನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು**: ಏಕತಾನತೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರಿಸುತ್ತದೆ.  

2. **ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು**: ವಿವಿಧ ವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪಾಠವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.  

3. **ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು**: ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪಾಠದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.  

4. **ವಿವಿಧ ಕಲಿಕಾ ಶೈಲಿಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲ**: ದೃಶ್ಯ, ಶ್ರವ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಕಲಿಕಾ ಶೈಲಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬೋಧಿಸುತ್ತದೆ.

 **ಉದ್ದೀಪಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಘಟಕಾಂಶಗಳು**  

ಉತ್ತೇಜನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಕೌಶಲ್ಯವು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಘಟಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ:

1. **ಚಲನೆ (Movement)**  

- **ಅರ್ಥ**: ಶಿಕ್ಷಕರು ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಲೂ ನಡೆದುಕೊಂಡು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.  

- **ಉದಾಹರಣೆ**: ವಿವರಿಸುವಾಗ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಕಡೆಗೆ ನಡೆದು ಹೋಗುವುದು.  

2. **ಸನ್ನೆಗಳು (Gestures)**  

- **ಅರ್ಥ**: ಮುಖಭಾವ, ಕೈ ಸನ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇಹ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸುವುದು.  

- **ಉದಾಹರಣೆ**: ಕೈಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ವಸ್ತುವಿನ ಗಾತ್ರ ಅಥವಾ ಆಕಾರವನ್ನು ತೋರಿಸುವುದು.  

3. **ಧ್ವನಿಯ ಬದಲಾವಣೆ (Change in Voice)**  

- **ಅರ್ಥ**: ಧ್ವನಿಯ ಪಿಚ್, ಟೋನ್ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು.  

- **ಉದಾಹರಣೆ**: ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಲು ಜೋರಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವುದು.  

4. **ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯ ಬದಲಾವಣೆ (Change in Interaction Style)**  

- **ಅರ್ಥ**: ಶಿಕ್ಷಕ-ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ-ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮತ್ತು ಗುಂಪು ಚರ್ಚೆಗಳ ನಡುವೆ ಬದಲಾವಣೆ.  

- **ಉದಾಹರಣೆ**: ಉಪನ್ಯಾಸದಿಂದ ಗುಂಪು ಚರ್ಚೆಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು.  

5. **ಬೋಧನಾ ಸಾಧನಗಳ ಬಳಕೆ (Use of Teaching Aids)**  

- **ಅರ್ಥ**: ಚಾರ್ಟ್ಗಳು, ಮಾದರಿಗಳು, ವೀಡಿಯೊಗಳು ಮತ್ತು ನೈಜ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು.  

- **ಉದಾಹರಣೆ**: ಜಿಯೋಗ್ರಫಿ ಕಲಿಸಲು ಗ್ಲೋಬ್ ಬಳಸುವುದು.  

6. **ವಿರಾಮ (Pausing)**  

- **ಅರ್ಥ**: ಪಾಠದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಪುಟ್ಟವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು.  

- **ಉದಾಹರಣೆ**: ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳಿದ ನಂತರ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು.  

7. **ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವುದು (Focusing)**  

- **ಅರ್ಥ**: ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳತ್ತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವುದು.  

- **ಉದಾಹರಣೆ**: ಫಲಕದ ಮೇಲೆ ಬರೆದ ಮುಖ್ಯಾಂಶವನ್ನು ತೋರಿಸುವುದು.  

8. **ಶ್ರವಣ-ದೃಕ ಬದಲಾವಣೆ (Change in Sensory Channels)**  

- **ಅರ್ಥ**: ಶ್ರವ್ಯ, ದೃಶ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳ ನಡುವೆ ಬದಲಾವಣೆ.  

- **ಉದಾಹರಣೆ**: ಮಾತಿನ ವಿವರಣೆ, ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸುವುದು.

9. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ದೈಹಿಕ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ  

ಉದ್ದೀಪಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳು**  

1. ಶಿಕ್ಷಕರು ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿವರಿಸುವುದು.  

2. ಧ್ವನಿಯ ಜೋರನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುವುದು.  

3. ಪಾವರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಪ್ರೆಸೆಂಟೇಶನ್ ಮತ್ತು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು.  

4. ಗುಂಪು ಚರ್ಚೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರ ಸೆಷನ್ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು.  

5. ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳಿದ ನಂತರ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು.  

ಉದ್ದೀಪಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು**  

1. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಆಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.  

2. ಪಾಠವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.  

3. ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಕಲಿಕಾ ಶೈಲಿಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.  

**ಸಾರಾಂಶ**  

ಉದ್ದೀಪಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಕೌಶಲ್ಯವು ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದದ್ದು. ಇದರ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ, ಶಿಕ್ಷಕರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆಕರ್ಷಕ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಬೋಧನೆಯನ್ನು ನೀಡಬಹುದು. ಬಿ.ಎಡ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಈ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಂಡರೆ, ಅವರು ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಬಹುದು.